Jakub Bojko

Jakub Bojko urodził się 7 lipca 1857 roku we wsi Gręboszów. Był synem Gabriela Bojki i Elżbiety z Kamyszów. W roku 1866 rozpoczął on naukę w trzyletniej miejscowej szkole ludowej. Był dobrym uczniem. Kiedy miał 12 lat zmarła mu matka, a cztery lata później ojciec. Mając 16 lat został zupełnie sam.Aby przeżyć musiał najmować się do pracy u bogatych gospodarzy. Najpierw pracował u Walerego Gały, później u Wawrzyńca Szabli i u Żyda w karczmie. Czas wolny poświęcał na czytanie książek. Zaczął prenumerować też gazetki ludowe ”Chatę” i „Nowiny. Samodzielnie zdobyta wiedza pomogła mu otrzymać posadę wiejskiego nauczyciela w Biskupicach, latem dorabiał zaś jako flisak podróżując nawet do Gdańsk .Podróże te dały mu nie tylko zarobek ale też pozwoliły poznać kraj i jego zabytki. Efektem podróży była książeczka pt. ”Pod piątego króla” W roku 1879 rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole ludowej w Woli Żelichowskiej. W tym też roku odbył swa niezwykłą pieszą podróż do Krakowa. Rok 1879 dał też mu pewną samodzielność, kupił bowiem dwumorgowe gospodarstwo i został pisarzem gminnym. W roku 1880 poślubił biedną wiejską dziewczynę Julię Świątkównę, która wniosła mu mórg pola w posagu. W tym samym roku Bojko pracował jako nauczyciel we wsi Kozłów i Hubienice a potem w Samocicach. Praca nauczyciela dała mu szacunek wśród chłopów, więc powierzono mu obowiązki pisarza gminnego w kilku wsiach jednocześnie. W roku 1891 został wybrany wójtem w Gręboszowie. Jakub Bojko jeszcze w okresie swej pracy nauczycielskiej dużo dyskutował z chłopami, razem z nimi czytał i prenumerował gazetki dla ludu. Od roku 1891 pisywał artykuły w „Przyjacielu Ludu", później zaś poznał osobiście twórców ruchu ludowego w Galicji - Marię i Bolesława Wysłouchów. Bojko stał się też aktywnym działaczem ludowym na terenie powiatu dąbrowskiego i został delegatem na zjazd chłopski w Rzeszowie w lipcu 1895 roku. Na tym zjeździe utworzone zostało Stronnictwo Ludowe, prezesem stronnictwa został Karol Lewakowski a wiceprezesem Bojko. W czasie walki wyborczej do Sejmu Krajowego wygrał on rywalizację ze szlacheckim kandydatem na posła hr. Męcińskim i w ten sposób został posłem. Popularność Bojki rosła i w następnej kadencji znów był posłem do Sejmu Krajowego ,tylko że nie z powiatu dąbrowskiego, a ze Lwowa.W roku 1897 został wybrany posłem do parlamentu w Wiedniu. Odtąd zaczyna się okres jego wieloletniego posłowania w Sejmie Krajowym do roku 1914, a w parlamencie w Wiedniu do 1918.Kiedy w 1913 roku dochodzi do rozłamu w Polskim Stronnictwie Ludowym Bojko został prezesem PSL- Piast.

Odzyskanie przez Polskę niepodległości było dla Bojki sygnałem rozpoczęcia pracy w wolnym kraju. W roku 1919 został posłem do Sejmu Ustawodawczego, był też wicemarszałkiem sejmu do roku 1922. Wtedy też został wybrany z listy PSL senatorem i był nim w latach 1922 – 1927, sprawując jednocześnie funkcję wicemarszałka senatu. Nie odgrywał wówczas już czołowej roli w swoim stronnictwie. W 1927 roku odszedł wraz z trzema innymi posłami z „Piasta” i popierając sanację dokonał rozłamu tworząc tzw. Zjednoczenie Ludu Polskiego. Bojko sądził, że Piłsudski ukróci korupcję w niektórych partiach i zrealizuje żądania chłopów, przeprowadzając gruntowna reformę rolną. W1927 roku został senatorem z listy BBWR, był nim także w latach 1930 – 1935.Po skończeniu swojej kadencji senatorskiej wycofał się z polityki. Resztę swego życia spędził w rodzinnym Gręboszowie ciesząc się liczną rodziną i pozostając w izolacji politycznej.

Zmarł 7 kwietnia 1943 roku w Gręboszowie, tam też został pochowany..

Bojko pozostawił po sobie spuściznę publicystyczną i literacką.Oprócz licznych artykułów napisał też dzieła większe jak: ”Okruszyny z Gręboszowa”, ”Pisma i mowy”,” Dwie Dusze”, ”Antychryst i dureń”, ”Z dziejowej chwili”, Pod trzeciego króla”. Działalnością literacką Bojki interesował się Stanisław Pigoń, a Władysław Orkan nazwał go „chłopskim Skargą”.

W naszej szkole przechowywane są dwa listy własnoręcznie napisane przez Bojkę, w tym jeden list do syna.